Jouw Perfectionistische Ik heeft van nature allerlei normen en waarden: zonder dat ze die stuk voor stuk hoeft te bedenken, en zonder dat ze daar ook maar enige moeite voor hoeft te doen. Ze voelt gewoon automatisch en instinctief aan wat wel en niet hoort, wat wel en niet het juiste is, en wat wel en niet goed is.
Ze is dan ook een belangrijk deel van jouw geweten. Naast jouw intuïtie, die haarfijn aanvoelt wanneer je een belangrijke grens van jezelf overschrijdt, en die dat zacht en subtiel aan je laat merken.
Een onwrikbare zekerheid
Juist omdat jouw Perfectionistische Ik haar normen en waarden aanvoelt en niet hoeft te bedenken, kan ze niet goed uitleggen en onderbouwen waarom ze die heeft: ze voelt gewoon dat die normen en waarden voor haar kloppen.
En dankzij die normen en waarden weet ze altijd precies wat ze moet doen, en hoe iets beter kan.
Het mooie daarvan is dat je hierdoor een hele stabiele basis krijgt, die voor jou nooit ter discussie staat en die jou dus een onwrikbare zekerheid geeft.
Want wat andere mensen ook zeggen, en met welke tegenargumenten, mentale redenen of feiten ze ook aan komen zetten, je voelt gewoon duidelijk dat jij er anders tegenaan kijkt.
In de ogen van jouw Perfectionistische Ik klopt wat andere mensen zeggen dan ook vaak niet, of leggen ze de lat te laag. En omdat ze zelf geen argumenten en redenen voor haar normen en waarden heeft, zijn er ook geen argumenten en redenen die in een discussie onderuit gehaald kunnen worden.
Haar normen en waarden overleven dus elke discussie, elk verschil van mening, elk meningsverschil en elk conflict.
Met andere woorden, wat er ook in je buitenwereld gebeurt, je kunt gewoon op je onwrikbare normen en waarden blijven vertrouwen en blijven terugvallen. En dat zorgt je hele leven lang voor houvast, duidelijkheid, zekerheid en veiligheid.
Koppigheid
Onwrikbare normen en waarden hebben tegelijkertijd ook een keerzijde.
Juist doordat je er gevoelsmatig zo van overtuigd bent dat jouw eigen normen en waarden kloppen, en dus niet ter discussie staan, kun je regelmatig van mensen om je heen te horen krijgen dat je zo koppig, onverzettelijk of halsstarrig bent. En dat ze met jou geen dialoog aan kunnen gaan, op de momenten dat ze last hebben van jouw normen of waarden.
Ook is het lastig voor je om je eigen normen en waarden bij te stellen, zodra je zelf tot de ontdekking komt dat bepaalde normen of waarden niet (meer) voor jou werken, jou belemmeren of zelfs tegen je werken: gevoelsmatig lijken ze in beton gegoten te zijn.
Of iets wel of niet perfect is, beoordeelt je Perfectionistische Ik door zich voor te stellen of het in welk opzicht dan ook nog beter kan. En als je maar lang genoeg naar iets kijkt, dan zie je vanzelf wel iets wat nog beter kan: elk voetbalveld heeft wel een grassprietje dat niet groen genoeg is, niet recht genoeg staat, of niet de juiste hoogte heeft.
Op een gegeven moment kun je dat gaan inzien en de lat wat lager willen gaan leggen.
Wat wel of niet hoort, zijn over het algemeen meningen waar je Perfectionistische Ik nog nooit bewust bij stilgestaan heeft: idealen, opvattingen, regels of vooroordelen van jezelf, van belangrijke mensen in je jeugd, van autoriteiten (mensen met in jouw ogen macht of gezag), van de maatschappij, van je cultuur of van ideologieën/religies/levensbeschouwingen.
En op een gegeven moment kun je er behoefte aan krijgen om die meningen tegen het licht te houden, en om open en eerlijk te kijken of je nog steeds achter ze staat en of ze nog steeds voor je werken.
Je eigen normen en waarden bijstellen
Zodra je de lat lager wil leggen of je eigen normen en waarden wil bijstellen of versoepelen, kun je jouw Perfectionistische Ik jammer genoeg niet met verstandelijke argumenten, mentale redenen of feiten overhalen om er anders tegenaan te kijken. Net zoals dat andere mensen voorheen ook nooit bij jou gelukt is.
Maar gelukkig is er wel een andere manier om dit voor elkaar te krijgen. Onder elke norm en waarde van je Perfectionistische Ik zit namelijk minimaal 1 diepe en onbewuste overtuiging verborgen. In totaal hebben we ongeveer 10 diepe basisovertuigingen, die volledig bepalen hoe we tegen onszelf, andere mensen, onze omgeving en ons (vrijgezellen)leven aankijken. Deze basisovertuigingen vormen samen onze echte ‘onwrikbare’ basis, maar zijn gelukkig met enige moeite wél bij te stellen. En bij het veranderen van een diepgewortelde overtuiging, veranderen jouw normen en waarden automatisch mee.
Daarnaast kun je jouw Perfectionistische Ik ook bepaalde praktische inzichten geven als je de dialoog met haar aangaat: zolang ze maar duidelijk ziet dat dingen daardoor in de praktijk beter gaan, staat ze er wel voor open.
Tot slot
Nog even voor de duidelijkheid: de normen en waarden van jouw Perfectionistische Ik zijn meningen van haarzelf die in haar ogen voor de hele wereld gelden, en voor jou in het bijzonder: dus eigenlijk vaststaande regels voor iedereen en voor elke situatie.
Deze normen en waarden zijn dus NIET hetzelfde als de voorkeuren van je Genietende Ik, je Gevoelige Ik en je Krachtige Ik.
Je Genietende Ik voelt aan welke keuze haar het meeste plezier geeft, je Gevoelige Ik voelt aan welke keuze haar de meeste emoties oplevert en je Krachtige Ik voelt aan welke keuze haar de meeste kracht en energie geeft.
Voelen deze 3 Ikken op een gegeven moment aan dat ze minder plezier, minder emoties of minder energie van iets krijgen dan ze willen, dan kiezen ze als het nodig is voor iets wat hun meer oplevert.
Hun voorkeur hangt dus af van hoe ze zich op dat moment voelen, en blijft dus niet hun hele leven hetzelfde.
Ook zijn deze normen en waarden NIET hetzelfde als de goed onderbouwde en goed doordachte meningen van je Verstandige Ik.
Jouw Verstandige Ik kan zichzelf pas een mening vormen als ze alle relevante informatie verzameld heeft, op juistheid heeft gecontroleerd, heeft geanalyseerd en op een rijtje heeft gezet. Terwijl jouw Perfectionistische Ik meteen aanvoelt wat ze vindt, en dus geen enkele informatie nodig heeft. Je Verstandige Ik kan dan ook wél goed uitleggen waarom ze iets vindt, in tegenstelling tot je Perfectionistische Ik.
Verder zijn de meningen van je Verstandige Ik objectief, en niet subjectief zoals de meningen van je Perfectionistische Ik.
En zodra iemand maar met overtuigende verstandelijke argumenten, met goede mentale redenen, of met meetbare of onweerlegbare feiten aankomt, stelt je Verstandige Ik haar mening bij op basis van de nieuwe informatie.